Planujesz życie lub pracę w Polsce? Znajomość języka polskiego na poziomie podstawowym może Cię wyróżnić. Polacy doceniają, gdy obcokrajowcy próbują mówić w ich języku – nawet kilka prostych słów potrafi zrobić różnicę.
W Polsce sposób mówienia różni się w zależności od sytuacji. W sklepie czy urzędzie powiesz „dzień dobry” (jen dob-ri), ale wśród znajomych użyjesz „cześć” (cheshch). Warto też pamiętać o zwrotach grzecznościowych, takich jak „Pan” i „Pani” (pahn, pah-nee), które pokazują szacunek w formalnych sytuacjach.
W tym artykule znajdziesz listę najważniejszych zwrotów, slang, ciekawostki i wskazówki, które pomogą Ci zrozumieć Polaków i ich język. Gotowy? Zaczynamy!

Formalnie czy nieformalnie – jak nie strzelić gafy

Kiedy mówić „dzień dobry”, a kiedy „cześć”?
„Dzień dobry” (jen dob-ri) to uniwersalny zwrot formalny – idealny w pracy, sklepie czy urzędzie.
„Cześć” (cheshch) używasz w sytuacjach nieformalnych, np. wśród znajomych.
Nigdy nie mów „cześć” do starszych osób w formalnych sytuacjach – może to być odebrane jako brak szacunku.
Zwroty grzecznościowe:
W Polsce ważne są „Pan” i „Pani” (pahn, pah-nee) w rozmowach z nieznajomymi lub w oficjalnych kontekstach:
„Czy Pan może mi pomóc?” (chee pahn moh-zhe mee poh-mooch) – Can you help me? (formal).
„Czy mogę zapytać?” (chee moh-geh zah-pih-tach?) – Can I ask a question?
Ciekawostka: Polacy często przechodzą na „ty” w pracy czy w relacjach towarzyskich, ale tylko za obopólną zgodą. Usłyszysz wtedy „Przejdźmy na ty” – to znak, że relacja staje się bardziej nieformalna.

Lista najważniejszych zwrotów – Twoje narzędzia przetrwania

Podstawowe zwroty:

Tak (tahk) – Yes.
Nie (nyeh) – No.
Dziękuję (jen-koo-ye) – Thank you.
Proszę (proh-sheh) – Please / You’re welcome.
Przepraszam (psheh-prah-shahm) – Sorry / Excuse me.
Cześć (cheshch) – Hi / Hello.
Dzień dobry (jen dob-ri) – Good morning / Good day.
Do widzenia (doh vee-dzeh-nya) – Goodbye.
Gdzie (gd-yeh) – Where.
Ile (ee-leh) – How much / How many.
Co (tsoh) – What.
Kto (ktoh) – Who.
Kiedy (kyeh-dih) – When.
Jak (yahk) – How.
Dlaczego (dlah-cheh-goh) – Why.
Dobrze (dob-zheh) – Good / Well.
Źle (zhleh) – Bad / Poorly.
Może (moh-zheh) – Maybe.
Tak, tak (tahk, tahk) – Yes, yes (common way to agree).
Nie wiem (nyeh vyehm) – I don’t know.
Rozumiem (roh-zoo-myehm) – I understand.
Nie rozumiem (nyeh roh-zoo-myehm) – I don’t understand.
Teraz (teh-rahz) – Now.
Potem (poh-tem) – Later.
Dziś (jeesh) – Today.
Jutro (yoo-troh) – Tomorrow.
Woda (voh-dah) – Water.
Jedzenie (yeh-dzeh-nyeh) – Food.
Pomoc (poh-mots) – Help.
Miło mi (mee-woh mee) – Nice to meet you.

Przykładowe zdania:

Dzień dobry (jen dob-ri) – Good morning / Good day.

Cześć, jak się masz? (cheshch, yahk shyeh mash) – Hi, how are you?

Dziękuję, dobrze. A Ty? (jen-koo-ye dob-zheh. ah tih) – Thank you, good. And you?

Nie mówię po polsku (nyeh moo-veh poh pol-skoo) – I don’t speak Polish.

Czy mówisz po angielsku? (chee moo-veesh poh ahn-giel-skoh) – Do you speak English?

Gdzie jest łazienka? (gd-yeh yest wah-zhen-kah) – Where is the restroom?

Poproszę kawę z mlekiem (poh-proh-sheh kah-veh z mleh-kyem) – I would like coffee with milk.

Ile to kosztuje? (ee-leh toh koh-shtoo-yeh) – How much does it cost?

Czy mogę zapłacić kartą? (chee moh-geh zap-lah-cheech kar-tohn) – Can I pay with a card?

Przepraszam, nie rozumiem (psheh-prah-shahm, nyeh roh-zoo-myehm) – Sorry, I don’t understand.

Pomocy! (poh-moh-tsih) – Help!

Na zdrowie! (nah zdroh-vyeh) – Cheers! / Bless you!

Czy mogę coś zapytać? (chee moh-geh tsoh-sh zah-pih-tach) – Can I ask something?

Tak, zgadzam się (tahk, zgah-dzam shyeh) – Yes, I agree.

Nie, dziękuję (nyeh, jen-koo-yeh) – No, thank you.

Kiedy przyjedziesz? (kyeh-dih pshe-yeh-dzhehsh) – When will you arrive?

To jest bardzo dobre (toh yest bar-dzoh dob-reh) – This is very good.

Czy to jest blisko? (chee toh yest blee-skoh) – Is it nearby?

Jak dojść do…? (yahk doyshch doh…) – How do I get to…?

„Jak dojść do dworca?” (yahk doyshch doh dvor-tsa?) – How do I get to the station?

Miło mi Cię poznać (mee-woh mee chyeh poz-nach) – Nice to meet you.

Ciekawostka: Polacy uwielbiają zdrobnienia. „Kanapka” (sandwich) to często „kanapeczka”, a „piwo” (beer) zmienia się w „piwko”.

Slang i mowa potoczna – jak mówi młode pokolenie

Zwroty:

„Spoko” (spoh-koh) – OK, cool.
Przykład: „To spoko pomysł.” – That’s a cool idea.

„Masakra” (mah-sah-krah) – Crazy, bad, surprising.
Przykład: „Masakra, jak zimno!” – It’s crazy how cold it is!

„Ogarniać” (oh-gar-nyach) – To manage or understand.
Przykład: „Ogarnę zakupy później.” – I’ll sort out the shopping later.

„Kumam” (koo-mam) – I get it.
Przykład: „Kumasz, o co chodzi?” – Do you get what I mean?

Ciekawostka: W Wielkopolsce ziemniaki to „pyry”, a na Śląsku kromka chleba to „sznita”. Uważaj na lokalne różnice – nie każdy zrozumie wszystkie słowa!

Język jako klucz do polskiej kultury

Język w Polsce to coś więcej niż narzędzie do komunikacji – to także sposób na budowanie relacji. Na przykład powiedzenie „smacznego” (sma-chne-go) przed posiłkiem to nie tylko uprzejmość – to część kultury dzielenia się wspólnym momentem.

Ciekawostka: W Polsce istnieje powiedzenie: „Gość w dom, Bóg w dom”, co oznacza, że goście są traktowani jak błogosławieństwo. Dlatego, jeśli usłyszysz „Zapraszamy na kawę” (zah-prah-sah-my na kah-veh), nie wahaj się odpowiedzieć „Chętnie!” (hent-nyeh).

Jeżeli interesuje Cię nauka języka polskiego, możesz to zrobić za pomocą różnych aplikacji, na przykład takich jak Duolingo. A jeśli chcesz lepiej poznać Polskę, sprawdź nasze inne artykuły, takie jak Dlaczego warto podjąć pracę tymczasową w Polsce? czy Różnice kulturowe między Polską a Azją – jak się odnaleźć w Polsce?
Każdy krok w stronę zrozumienia nowego kraju to krok ku łatwiejszemu życiu. Powodzenia!